1 AĞUSTOS

1819: Herman Melville (Moby Dick; Billy Budd) doğdu.

2 AĞUSTOS

1924: "Zenci Devriminin Tom Paine'i" James Baldwin, New York'ta Harlem Hastanesi'nde doğdu. Bir vaizin oğluydu; kendisi de yeni yetmeliğinde üç yıl gönüllü vaizlik yaptı, yaşadıkları yarı özyaşamöyküsel romanı Go Tell It on the Mountain'ın (Git Onu Dağda Anlat) temeli olacaktı.

3 AĞUSTOS

1887: Rupert Brooke doğdu.

1924: Denizin romancısı Joseph Conrad (Karanlığın Yüreği; Lord Jim; Nostromo) ani bir kalp krizi sonucu öldü.

4 AĞUSTOS

1792: İngiliz Romantik şair Percy Bysshe Shelley, Warnham, Sussex'te doğdu.

5 AĞUSTOS

1850: Guy de Maupassant doğdu.

1970: Oyun yazarı Sermet Çağan (Ayak Bacak Fabrikası) öldü.

1991: Orhan Hançerlioğlu öldü.

6 AĞUSTOS

1786: İskoç şair Robert Burns, Jean Armour'la zina ettiği için kilisede cemaat önünde "tekdir edildi". Kefaret olarak evlenmeyi kabul etmek zorunda bırakıldı; Jean Armour Eylül'de ikiz doğurdu.

1809: Lord Alfred Tennyson doğdu.

1893: "İlk köy romanı" Karabibik'in yazarı Nabizade Nâzım öldü.

1982: Feridun Fazıl Tülbentçi öldü.

7 AĞUSTOS

1804: Şair, sanatçı ve mistik William Blake, William Hayley'ye şöyle yazdı: "Para benden kaçıyor... Kazanç asla eşiğimi geçmiyor."

8 AĞUSTOS

1918: "Pardayanlar" dizisinin yazarı Michel Zevaco öldü.

1928: Edip Cansever doğdu.

1985: Abdülkadir Bulut öldü.

9 AĞUSTOS

1608: William Ostler, Blackfriars tiyatrosunu bir grup aktöre 21 yıllığına kiraladı. Grupta William Shakespeare de bulunuyordu.

1631: John Dryden doğdu.

10 AĞUSTOS

1912: Virginia Stephen, Leonard Woolf'la evlendi.

1955: Lise ikinci sınıf öğrencisi Yılmaz Pütün (Yılmaz Güney) ilk öyküsünü yazdı: "Yaprak ve Çiçek". Öykü, aynı yılın Eylül ayında Adana'da, Kemal Film'in Bölge müdürü A. Mithat Konuklar'ın finanse ettiği Doruk dergisinin ilk sayısında yayımlandı.

11 AĞUSTOS

1597: Stratford-upon-Avon'daki kilisenin kütüğüne, William Shakespeare'in tek oğlu Hamnet'in 11 yaşında öldüğü kaydedildi.

12 AĞUSTOS

1827: William Blake (Masumiyet Şiirleri, Cennet ile Cehennemin Evliliği) öldü.

1955: Thomas Mann (Buddenbrook'lar; Lotte Weimar'da; Büyülü Dağ) Zürih'te 80 yaşında, günlüklerinin yirmi yıl boyunca açılmaması için talimat bırakarak öldü.

1999: Can Yücel (1926) öldü. Babası, oğlunun sözleriyle "çağın en güzel gözlü maarif müfettişi", Hasan-Âli Yücel, "Eskiden Can'a Hasan- Âli'nin oğlu derlerdi, şimdi bana Can Yücel'in babası diyorlar" demişti.

13 AĞUSTOS

1422: İngiliz basımcı William Caxton, Kent'te doğdu.

14 AĞUSTOS

1773: James Boswell'ın karısı, kocası ile büyük dostu Dr. Samuel Johnson'ın ilişkisinden yakındı: "Bir adamın ayı güttüğünü çok gördüm ama, bir ayının adam güttüğünü hiç görmemiştim."

1956: Şair, oyun yazarı ve tiyatro kuramcısı Bertolt Brecht, Doğu Berlin'de öldü.

1974: Nihad Sami Banarlı öldü.

15 AĞUSTOS

1673: Antoine Galland, İstanbul'da "üç muhtelif mevzudan bahseden Türkçe bir kitap" satın aldı:  Mevzulardan birincisi Ebu Ali Sina ile Ebü'l-Hâris'in harikulâde ve mucizevî tarihleriydi. İkincisi Âdem'den Süleyman'a kadar reislerin ve peygamberlerin hayatlarının bir hulâsası idi. Üçüncüsü de Sultan Süleyman'ın İran'a karşı bir seferinin hikâyesidir ki, bu imparator bu sefer esnasında Van adlı bir kale almıştır."

1785: Thomas De Quincey (Bir İngiliz Afyonkeşin İtirafları, 1822), Manchester'da doğdu.

1938: Romancı Ayla Kutlu Antakya'da doğdu.

1948: Milli Kütüphane açıldı.

16 AĞUSTOS

1945: Romancı Mahmut Yesari öldü.

1949: Romancı, "ever-best-seller" Rüzgâr Gibi Geçti'nin yazarı Margaret Mitchell, Atlanta'da 48 yaşında öldü. Ölümüne bir taksinin çarpması sonucu aldığı yaralar yol açmıştı.

17 AĞUSTOS

1864: Hüseyin Rahmi Gürpınar doğdu.

1917: İngiliz şairler Wilfred Owen ve Siegfried Sassoon, Craiglockhart Savaş Hastanesi'nde tanıştılar. Kısa ama yoğun bir dostlukları olacaktı.

1968: Necmettin Halil Onan öldü.

18 AĞUSTOS

 

1515: Tacizade Cafer Çelebi öldü.

1850: Balzac, Paris'te Fortunee Sokağı'ndaki (bugün Balzac Sokağı) konağında öldü. 21 Ağustos'ta  Pere-Lachaise Mezarlığı'na gömüldü.

1917: Tevfik Fikret, ölümünün ikinci yılı dolayısıyla, Aşiyan'da yapılan bir törenle anıldı. Törene katılanlar arasında Mustafa Kemal, Süleyman Nazif, Rıza Tevfik, İbrahim Alaattin (Gövsa) ve Tevfik Fikret'in bir süre Türkçe öğretmenliği yaptığı Robert College'in müdürü Dr. Gates de bulunuyordu.

1950: Cesare Pavese günlüğünün son satırlarını yazdı: "Sözler yok, eylem. Artık yazmayacağım." 26 Ağustos günü de intihar etti.

1958: Vladimir Nabokov'un romanı Lolita ABD'de yayımlandı.

19 AĞUSTOS

 

1622: Fransız şair ve düşünür Blaise Pascal, Fransa'da Port Royale manastırında 39 yaşında öldü.

1915: Tevfik Fikret öldü.

1936: Federico Garcia Lorca, Franco kuvvetleri tarafından kurşuna dizildi.

20 AĞUSTOS

 

1890: Gotik öyküler yazarı, Edgar Allan Poe'nun yazınsal mirasçılarının en tanınmışı Howard Phillips Lovecraft, Providence, Rhode Island'da doğdu. 1937'de öldüğünde arkasında kitaplaşmamış elli bir öykü bıraktı; mektuplarının sayısıysa yüz bini aşıyordu.

1904: William Butler Yeats ve Lady Gregory, Dublin'de Abbey Tiyatrosu'nu kurdular.

1920: A.A. Milne'in oğlu ve babasının Winnie the Pooh kitaplarının "özne"si Christopher Robin Milne, Londra'da doğdu. Büyüdüğünde şöyle yakınacaktı: "Bana öyle geliyor ki . . . babam
olduğu yere benim çocuk omuzlarıma tırmanarak çıktı."

1979: Şair Ömer Faruk Toprak öldü.

21 AĞUSTOS

1762: Lady Mary Wortley Montague, Londra'da öldü. Elçilik göreviyle Türkiye'ye atanan kocasıyla birlikte geldiği İstanbul'da gördüklerini betimlediği ve sanat ve ahlak üzerine yargılarını dile getirdiği Türkiye Mektupları (1763) Voltaire ve Samuel Johnson'ın hayranlığını
kazanmıştı. Türkiye'den İngiltere'ye götürdüğü sadece bu kitap değil: ülkesine çiçek hastalığını da taşıdı! 
1972: Orhan Seyfi Orhon öldü. "Benim gönlüm bir kelebek" dizesiyle başlayan şiirine Nâzım Hikmet "Benim gönlüm bir kartaldır" diye başlayan bir şiirle cevap vermişti.

22 AĞUSTOS

1920: Bilimkurgu yazarı Isaac Asimov Rusya'da Petroviçi'de doğdu.

1985: Turgut Uyar öldü. Can Yücel'in sözleriyle "Şiirimizin en kızıl saçlı levendi"ydi.

23 AĞUSTOS

1896: Hammer Tarihi'nin çevirmeni Mehmed Atâ Bey'in oğlu Ali Nurullah Atâ doğdu: Haldun Taner'in chic buluşuyla "edebiyatımızın eserekli amcası" Nurullah Ataç.

24 AĞUSTOS

1456: Almanya'nın Mainz kentinde Gütenberg İncili'nin (aslında Gütenberg Kitabı Mukaddes'i) basımı tamamlandı. (İbrahim Müteferrika'nın Vankulu Lugati'ni basmasına daha 273 yıl vardı.)

1770: Genç İngiliz şairi Thomas Chatterton, Londra'da kaldığı tavanarasında arsenik içerek intihar etti. Henüz on yedi yaşındaydı; buna karşın, sözde "15. yüzyılda yaşamış Thomas Rowley adında bir
keşiş"in ağzından yazdığı şiirlerle İngiliz edebiyat otoritelerini aldatabilmişti. Kendi şiirleriyle geldiği LondraÕda beklediği ilgiyi bulamadı ama Romantikler (Wordsworth, Keats, Shelley, Coleridge -hatta Poe) için doğuştan dehanın bir simgesi olacaktı. Fransız şair Alfred de Vigny, onun yaşamını temel alarak sanatsal yaratıcılık ve önündeki engeller üzerine bir oyun yazdı: Chatterton. Bu oyun, 1943'te Edip Köknel'in Türkçesiyle yayımlandı: Çatterton.

1847: Charlotte Brontë, Jane Eyre'i "Currer Bell" imzasıyla yayınevine gönderdi.

1899: Arjantinli şair, öykü ve deneme yazarı Jorge Luis Borges, Buenos Aires'te doğdu.

1922: Virginia Woolf (kendi yayınevi Hogarth Press'in basmayı reddettiği) Ulysses'in ilk altı bölümünü okuduktan sonra Lytton Strachey'ye şöyle yazdı: "Böyle saçmalık okumadım. . . . Tabii, 652'nci sayfada deha parlıyor olabilir ama şüphelerim var."

25 AĞUSTOS

1776: İskoç filozof David Hume (İnsan Doğası üzerine Deneme), Edinburgh'da 65 yaşında öldü.

1883: Ralph Waldo Emerson, Cumberland'de Thomas Carlyle'ı buldu ve kendini akşam yemeğine davet ettirdi; böylece ömür boyu sürecek bir dostluk başladı.

1982: Abdülbaki Gölpınarlı öldü. Öldüğünde gazetelerde çıkan ölüm ilanını ölümünden birkaç gün önce kendisi hazırlamıştı.

26 AĞUSTOS

1880: Guillaume Apollinaire, Roma'da Polonyalı anababadan doğdu; asıl adı Wilhelm Apollinaris Kostrowitzki''ydi.

1904: İngiliz romancı ve oyun yazarı Christopher Isherwood (Tek Başına Bir Adam), Cheshire, Disely'de doğdu. 1931-34 arası BerlinÕde Sally Bowles''la yaşadıkları, Isherwood'a birkaç öykü ve I Am a Camera (Ben Bir Kamerayım) oyununu esinledi; bu oyun sonradan Cabaret adıyla müzikal oldu ve filme alındı.

1950: İtalyan şair, romancı ve öykücü Cesare Pavese (Yoldaş, Ay ve Şenlik Ateşleri) Torino’da bir otel odasında uyku ilacı içerek intihar etti.

1984: Amerikalı romancı ve öykücü Truman Capote (asıl adı Streckfus Persons), Los Angeles''ta öldü.

27 AĞUSTOS

1660: John Milton'un yazdığı kitaplar, Kral II. Charles'a saldırdığı için, Londra'da yakıldı.

1770: Georg Wilhelm Friedrich Hegel doğdu.

1871: Ayzenştayn'ın bitirmesi yapımcı tarafından engellenen, sonradan hemen hemen aynı senaryoyla Otto Preminger'nin filme aldığı An American Tragedy'nin (Bir Amerikan Trajedisi) yazarı Theodore Dreiser, Indiana, Terre Haute'ta (ABD) doğdu.

1923: D.H. LawrenceÕın Studies in Classic American Literature (Klasik Amerikan Edebiyatı Üstüne İncelemeler, YKY) New York'ta yayımlandı.

1930: Amerikalı gazeteci ve yorumcu H.L. Mencken (50), "Nasıl Koca Bulursunuz" konulu bir konferans verirken tanıştığı Sara Powell Haardt ile evlendi.

1937: Ali Ekrem Bolayır öldü. 1867'de doğmuştu, Servet-i Fünun şairlerinden ve Namık Kemal'in oğluydu.
1938: Robert Frost, bir deste kâğıdı ateşe atarak, Archibald MacLeish'in şiir dinletisini yarıda bıraktırdı. Neden: şair kıskançlığı!

28 AĞUSTOS

1749: Johann Wolfgang von Goethe, Franfurt-am-Main'da doğdu.

1929: Thomas Wolfe'un romanı Look Homeward, Angel'ın (Eve Doğru Bak Meleğim) yayına hazırlanması tamamlandı. Yazar, yapılan işi "bir file korse giydirmeye" benzetiyordu.

29 AĞUSTOS

1809: Amerikalı şair ve yazar Oliver Wendell Holmes ("Odalı Notilus"), Massachusetts, Cambridge'de doğdu.

1870: Arthur Rimbaud (16), Fransa'nın güneyindeki Charleville kasabasındaki evinden kaçıp, biletsiz trene bindi. Öğretmeni ve ilk destekçisi Georges Izambard, onu yakalayıp evine geri getirdi. Ancak genç Rimbaud on gün sonra yeniden kaçacak, Belçika'ya kadar yayan sürecek bu yolculuğunda ilk önemli şiirlerinden birkaçını yazacaktı.

1962: 88 yaşındaki şair Robert Frost, masraflarını ABD hükümetinin karşıladığı bir iyiniyet gezisi için SSCB'ye gitti.

30 AĞUSTOS

1797: Mary Shelley, Mary Wollstonecraft Godwin adıyla, Londra'da doğdu. Radikal filozof William Godwin ile feminist Mary Wollstonecraft'ın kızıydı, Romantik şair Percy Bysshe Shelley'nin
karısı oldu, gotik roman Frankenstein'ı yazdı.

1904: Romancı Henry James (Washington Meydanı), 20 yıl dışarıda yaşadıktan sonra, bir ziyaret için Amerika'ya döndü.

31 AĞUSTOS

1688: John Bunyan (Pilgrim's Progress [Hac Yolunda; İnanlının Yolculuğu]) Reading'den Londra'ya yağmur altında at sürdükten sonra, Holborn'da bir dostunun evinde öldü; 60 yaşındaydı.

1867: Charles Baudelaire, bir önceki yıl Belçika'daki bir konferans turunda geçirdiği felcin etkisiyle, Paris'te 46 yaşında öldü.

1873: Resmi Ahmet Efendi öldü.

1908: William Saroyan (Aram Derler Adıma), Türkiye'den göçme bir Ermeni ailesinin çocuğu olarak California, Fresno'da doğdu.

1946: John Hershey'in Hiroshima'sının (Hiroşima) tamamı The New Yorker dergisinde yayımlandı.